Είναι μερικά βιβλία που σε μαγεύουν από την πρώτη στιγμή. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει για μένα ο “Συλλέκτης Λέξεων” του Peter Reynolds που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Πρόκειται για μια τρυφερή και έξυπνη ιστορία ενός μικρού παιδιού, του Τζερόμ, του οποίου το πάθος είναι να συλλέγει… λέξεις! Ναι, όπως άλλοι άνθρωποι συλλέγουν γραμματόσημα και κάρτες και βιβλία, εκείνος συλλέγει λέξεις που ακούει, βλέπει ή διαβάζει παντού γύρω του.
Μέσα από την απλότητα της γραφής του Reynolds προκύπτουν τα πιο όμορφα νοήματα. Παρουσιάζεται η μαγεία της γλώσσας, τα μικρά και μεγάλα νοήματα των λέξεων, οι ήχοι, οι χροιές τους. Λέξεις μικρές όπως το “συγνώμη” είναι ταυτόχρονα και πολύ “μεγάλες” σε νόημα και η δύναμη που κρύβει η καθεμιά τους μπορεί να έχει ένα τεράστιο αντίκτυπο στον κόσμο γύρω μας. Οι λέξεις μπορούν να μας ενώσουν, αλλά και να μας χωρίσουν, να μας εμψυχώσουν ή να μας αποθαρρύνουν, να μας δώσουν χαρά ή να μας γεμίσουν λύπη. Καθώς εμπλουτίζουμε το λεξιλόγιό μας, μπορούμε να εκφραστούμε και καλύτερα και να εξωτερικεύσουμε τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας, αναφέρει ο συγγραφέας.
Και οι λέξεις φλέβες είναι. Μέσα τους αίμα κυλάει.
Γιάννης Ρίτσος
Το βιβλίο αυτό το αγάπησα για πολλούς λόγους. Πρώτα απ’ όλα, έχοντας μια μεγάλη αδυναμία σε ο,τι έχει να κάνει με ζητήματα παραγωγής και χρήσης της γλώσσας, βρίσκω εξαιρετικό το μήνυμα που θέλει να περάσει στα μικρά παιδιά σε ο,τι έχει να κάνει με τη μαγεία του να εμπλουτίζει κανείς το λεξιλόγιό του και να ανακαλύπτει τους άπειρους συνδυασμούς που μπορεί να κάνει με τις λέξεις προκειμένου να εκφραστεί.
Δεύτερον, μου άρεσε πολύ που ο Τζερόμ είναι ένα έγχρωμο παιδάκι και όλη η εικονογράφηση του βιβλίου παραπέμπει σε διαπολιτισμικά πρότυπα. Πιστεύω οτι λείπουν από την παιδική λογοτεχνία αυτές οι εικόνες και η εκπροσώπευση όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων στα βιβλία, σχολικά και μη, είναι ο,τι καλύτερο για τις επόμενες γενιές.
Ακόμη, πιστεύω πως είναι ένα βιβλίο που προσφέρει πολλές δυνατότητες αξιοποίησης στην τάξη. Αρχικά, στο γλωσσικό μάθημα μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική αφόρμηση για δραστηριότητες λεξιλογικές, που σχετίζονται με παράγωγες και σύνθετες λέξεις, οικογένειες λέξεων, ορθογραφία. Ακόμη, μέσα από παιχνίδια “συνδυασμού λέξεων” όπως αυτό που ανακάλυψε ο πρωταγωνιστής όταν μπερδεύτηκε η συλλογή του, τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν αυτοσχέδια ποιήματα και δικές τους ιστορίες και να εμπλακούν σε δραστηριότητες δημιουργικής γραφής. Φυσικά, μεγάλη αξία έχουν και δραστηριότητες για καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, του σεβασμού και της αλληλοεκτίμησης, με αφορμή τις “μεγάλες” λέξεις που αναφέρονται στο βιβλίο.
Πρόσφατα το διαβάσαμε στην τάξη και άρεσε πάρα πολύ και στα παιδιά! Τους έκαναν μεγάλη εντύπωση οι λέξεις που αναφέρονταν στο βιβλίο και μάλιστα με μεγάλη προθυμία βρήκαν κι εκείνα πολυσύλλαβες λέξεις και λέξεις που μας δημιουργούν όμορφα συναισθήματα. Οι εκδόσεις Μεταίχμιο έχουν δημιουργήσει ένα πολύ αξιόλογο εκπαιδευτικό υλικό για το συγκεκριμένο βιβλίο (και για άλλα βιβλία του συγγραφέα) από το οποίο επέλεξα το “Κολάζ της φιλίας”. Μπορείτε να βρείτε το υλικό στους παρακάτω συνδέσμους.
Εκπαιδευτικό υλικό για 3 από τα βιβλία του συγγραφέα
Για το “Κολάζ της φιλίας”, τα παιδιά χωρίστηκαν σε δυάδες με το διπλανό τους, έκοψαν χαρτάκια και έκαναν ερωτήσεις ο ένας στον άλλο με σκοπό να γνωριστούν καλύτερα. Για παράδειγμα, ποιο είναι το αγαπημένο του χρώμα, ζώο, βιβλίο, λέξη, συναίσθημα, άτομο κλπ. Κάθε απάντηση καταγραφόταν μονολεκτικά στα χαρτάκια και στη συνέχεια δημιουργήσαμε μεγάλα κολάζ με τις απαντήσεις τους. Μπορώ να πω πως απόλαυσαν πολύ τη συγκεκριμένη δραστηριότητα και ήταν μια ωραία αφορμή να γνωρίσουν καλύτερα το συμμαθητή ή τη συμμαθήτριά τους 🙂
Μπορείτε να “ακούσετε” το βιβλίο στα αγγλικά από τον Μπαράκ και τη Μισέλ Ομπάμα στο παρακάτω βίντεο. Στα ελληνικά είναι διαθέσιμο εδώ.
Πολύ ωραία παρουσίαση.
Είναι πραγματικά εξαιρετικό βιβλίο!