Κυρία, τελείωσα! – Κάρτες δημιουργικής απασχόλησης

“Κυρίααααααα/ Κύριεεεεεεεε, τελειωσα!!! Τι να κάνω τώρα;”

Πείτε μου, αγαπητοί συνάδελφοι, πόσες φορές δεν έχουν ηχήσει στα αυτιά σας αυτές οι φράσεις;

Κάθε τάξη έχει έναν, δύο ή και περισσότερους γρήγορους μαθητές, που τελειώνουν την εργασία που τους έχεις αναθέσει μέσα σε ελάχιστα λεπτά κι έπειτα βαριούνται/ μιλούν με τον διπλανό ή τη διπλανή τους/ κάνουν φασαρία.

Τι κάνουμε τότε;

Σίγουρα σε έναν ιδανικό κόσμο θα μπορούσαμε να προσφέρουμε στα παιδιά διαφοροποιημένο υλικό διαβαθμισμένης δυσκολίας ώστε, ανάλογα με το επίπεδο και τη μαθησιακή τους ετοιμότητα, να απαιτείται διαφορετικός χρόνος για να ολοκληρώσουν την εργασία που τους αναθέσαμε. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό!

Μια λύση, λοιπόν, είναι το… μαγικό κουτί της κυρίας ή του κυρίου! Ένα κουτί γεμάτο με δημιουργικές δραστηριότητες που θα τους κρατήσει απασχολημένους μέχρι να ολοκληρώσει όλη η τάξη την εργασία της.

ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΟΡΓΑΝΩΣΕΤΕ

Η προετοιμασία του είναι λιγάκι χρονοβόρα, δεν θα το κρύψω, αλλά εξαρτάται και σε ένα μεγάλο βαθμό από την ποικιλία που επιθυμεί ο καθένας να έχει το υλικό του και τον αριθμό των επιλογών που θα δώσει στα παιδιά.

Πρώτα απ’ όλα, εκτυπώνουμε τις κάρτες με τις διαφορετικές δραστηριότητες και, αν θέλουμε, τις πλαστικοποιούμε για μεγαλύτερη αντοχή.

Στη συνέχεια τις βάζουμε σε ένα κουτί στο οποίο έχουμε ανοίξει μια τρύπα αρκετά μεγάλη για να χωρά το χεράκι των παιδιών. Για κάθε είδος δραστηριότητας (αναλυτικά παρακάτω) συγκεντρώνουμε αντίστοιχο υλικό, το οποίο φυλάσσουμε ανα κατηγορία σε φακέλους (για κάποιες κατηγορίες μην παραλείψετε να βγάλετε 3-4 αντίτυπα). Αν έχουμε το χρόνο και τη διάθεση μπορούμε να διαφοροποιήσουμε το υλικό για κάποιες κατηγορίες ώστε να μη δίνουμε σε όλα τα παιδιά δραστηριότητες ίδιου επιπέδου.

Ο μαθητής/τρια που ολοκλήρωσε την εργασία του νωρίτερα μπορεί να διαλέξει μία κάρτα και να ασχοληθεί με ο,τι του έτυχε, αφού προηγουμένως του δώσουμε το σχετικό υλικό. Καλό θα είναι να προηγηθεί σχετική συμφωνία με τα παιδιά και να τεθούν κάποιοι κανόνες για να αποφύγουμε τη γκρίνια (πχ. ο καθένας δικαιούται μία αλλαγή κάρτας το μήνα, διαφορετικά υποχρεούται να ασχοληθεί με ο,τι του έτυχε).

Οι κάρτες περιλαμβάνουν τις παρακάτω ιδέες για δραστηριότητες:

-Παιχνίδι “I Spy”: Εκτυπώνουμε παιχνίδια παρατηρητικότητας, όπου τα παιδιά καλούνται να εντοπίσουν συγκεκριμένα στοιχεία σε μια εικόνα και να καταγράψουν τον αριθμό τους. Ένα παράδειγμα εδώ.

-Κρυπτόλεξο: Εκτυπώνουμε κρυπτόλεξα με λεξιλόγιο σχετικό με το επίπεδο/ ηλικία των παιδιών ή/και τη διδακτέα ύλη, αν είναι εφικτό.

-Ζωγράφισε ο,τι θέλεις: Τα παιδιά ζωγραφίζουν στο μπλοκ τους με ελεύθερο θέμα.

-Διάβασε ένα βιβλίο: Αν υπάρχει βιβλιοθήκη στην τάξη μας, το παιδί διαβάζει σιωπηρά ένα από τα βιβλία (αν του αρέσει, το προτρέπουμε να το δανειστεί στο σπίτι για να το ολοκληρώσει).

-Φτιάξε ένα παζλ: Μπορούμε να προμηθευτούμε παζλ από το εμπόριο ή να ζητήσουμε από τους γονείς να μας φέρουν παζλ που τα παιδιά δεν θέλουν πια στο σπίτι. Υπάρχουν πολλά και αρκετά οικονομικά παζλ στο εμπόριο με εκπαιδευτικό περιεχόμενο, όπως για παράδειγμα παζλ γεωγραφίας, αντιστοίχισης γραμμάτων και συλλαβών κλπ.

Εναλλακτικά, φτιάχνουμε τα δικά μας παζλ. Μου άρεσαν πολύ αυτές οι ιδέες για τις μικρότερες τάξεις: Παζλ με την αλφαβήτα, Παζλ με δίψηφα και συνδυασμούς

-Λαβύρινθος: Εκτυπώνουμε σχετικά φύλλα, είτε ως παιχνίδι παρατηρητικότητας είτε και με εκπαιδευτική αξία, όπως πχ. με την προπαίδεια.

-Σπαζοκεφαλιά: Εδώ μπορούμε να αξιοποιήσουμε γρίφους ή ακόμα και προβλήματα που απαιτούν λογικομαθηματική σκέψη. Υπάρχει πολύ υλικό στο διαδίκτυο ώστε να διαλέξουμε ο,τι ταιριάζει στους μαθητές μας.

-SUDOKU: Εκτυπώνουμε μικρά και μεγαλύτερα SUDOKU που βοηθούν στην ενίσχυση της μνήμης και παρατηρητικότητας και είναι ένας διασκεδαστικός τρόπος εξάσκησης στις αριθμητικές πράξεις.

-Βρες τα λάθη: Φτιάχνουμε μόνοι μας ή βρίσκουμε στο διαδίκτυο διάφορα “ανορθόγραφα” κειμενάκια. Το παιδί καλείται να βρει τα λάθη και να τα διορθώσει.

–Γράψε μια ιστορία: Υπάρχουν πολλοί τρόποι να οργανώσουμε αυτή τη δραστηριότητα. Μπορούμε να αφήσουμε τα παιδιά εντελώς ελεύθερα ή να προσφέρουμε κάποια καθοδήγηση. Εξαιρετικό βοήθημα θεωρώ πως είναι τα ζάρια των ιστοριών (story cubes), κάρτες για δημιουργική αφήγηση, όπως αυτές, αλλά και δραστηριότητες όπως το “Παντοφλόδεντρο”.

-Βάλε χρώμα στη ζωγραφιά: Εκτυπώνουμε χρωμοσελίδες που τα παιδιά καλούνται να χρωματίσουν. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε και υλικό που δίνει τη δυνατότητα εξάσκησης στα Μαθηματικά, όπως αυτό.

-Οικογένειες λέξεων: Φτιάχνουμε φύλλα εργασίας με σπιτάκια, στη στέγη των οποίων υπάρχει μία κεντρική λέξη. Οι μαθητές καλούνται να σκεφτούν λέξεις που ανήκουν στην ίδια οικογένεια και να τις γράψουν μέσα στα σπιτάκια.

–Ντόμινο προπαίδειας: Ένα πολύ ωραίο παιχνίδι για εξάσκηση στην προπαίδεια. Κυκλοφορούν πολλά στο διαδίκτυο, προσωπικά ξεχώρισα αυτό.

–Βρες τις διαφορές: Εκτυπώνουμε δραστηριότητες παρατηρητικότητας όπου τα παιδιά πρέπει να εντοπίσουν τις διαφορές ανάμεσα σε δύο εικόνες.

-Mandala: Μια διαφορετική μορφή για τις χρωμοσελίδες. Μπορείτε να βρείτε αμέτρητα στο διαδίκτυο.

-Φύλλο εργασίας: Στην κατηγορία αυτή μπορούμε να αξιοποιήσουμε υλικό που να σχετίζεται άμεσα με τη διδακτέα ύλη ή με σημεία στα οποία θέλουμε να δώσουμε έμφαση/ κάνουμε επανάληψη. Για παράδειγμα, φύλλα εργασίας για εξάσκηση στις καταλήξεις ρημάτων, για χρονικές ή εγκλιτικές αντικαταστάσεις κλπ. Αμέτρητο δωρεάν υλικό υπάρχει εδώ.

---

Για καθεμιά από τις παραπάνω ιδέες συγκεντρώνουμε υλικό, ανάλογα με την τάξη, τα ενδιαφέροντα των μαθητών μας και δεξιότητες που θέλουμε να καλλιεργήσουμε εκείνη την περίοδο. Για παράδειγμα, αν έχουμε επεξεργαστεί συγκεκριμένο λεξιλόγιο, μπορούμε να το συμπεριλάβουμε στη δραστηριότητα με τις “Οικογένειες Λέξεων”. Εξυπακούεται φυσικά οτι παραλείπουμε καρτέλες που δεν ανταποκρίνονται στην τάξη μας.

Θέλω επίσης να επισημάνω οτι δεν είναι αναγκαίο να χρησιμοποιούνται όλες οι καρτέλες. Μπορείτε να βάλετε στο “μαγικό” κουτί ορισμένες μόνο από αυτές. Άλλωστε η δημιουργία του αντίστοιχου υλικού είναι μια αρκετά χρονοβόρα διαδικασία, μπορείτε όμως να το “χτίζετε” σιγά – σιγά.

Ελπίζω να σας άρεσαν οι προτάσεις μου, θα χαρώ να διαβάσω τις απόψεις σας στα σχόλια!

Αθηνά