“Τα παιδιά λατρεύουν την Ιστορία και τη Γεωγραφία, αλλά μισούν τον τρόπο με τον οποίο αυτές διδάσκονται στο σχολείο”.
Αυτή είναι μια φράση που άκουσα πριν από λίγα χρόνια στα πλαίσια μιας επιμόρφωσης και δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Πόση αλήθεια κρύβεται σ’αυτήν άραγε;
Πράγματι, είναι γεγονός οτι μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια και τον τρόπο διδασκαλίας των δύο αυτών μαθημάτων συχνά ξεχνάμε την ουσία και δίνουμε έμφαση μόνο στη στείρα απομνημόνευση. Έτσι μάθαμε εμείς κι έτσι μαθαίνουμε και στους μαθητές μας. Σίγουρα βέβαια υπάρχουν και φωτεινές εξαιρέσεις, εκπαιδευτικοί που προσπαθούν να καλλιεργήσουν τη βιωματική μάθηση και την κατάκτηση της γνώσης μέσα από ενεργητική συμμετοχή. Αλλά, ας μη γελιόμαστε, είναι λίγοι. Αυτό φυσικά έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο τα παιδιά να μη μαθαίνουν, αλλά και να καταλήγουν να μισούν αυτά τα δύο μαθήματα που τόσα πολλά έχουν να τους προσφέρουν για την καθημερινή τους ζωή.
Στεκόμενη λίγο περισσότερο στο μάθημα της Γεωγραφίας, πολλές φορές έχω αναρωτηθεί πόσο νόημα έχει πλέον να ζητάμε από τους μαθητές μας να απομνημονεύουν πληροφορίες. Ζούμε σε μια εποχή που οποιαδήποτε πληροφορία μας είναι προσβάσιμη μέσα σε δευτερόλεπτα, αρκεί να πληκτρολογήσουμε αυτό που ψάχνουμε σε μια μηχανή αναζήτησης και θα μάθουμε τα πάντα γι’ αυτό. Μήπως, λοιπόν, το γνωστικό φορτίο που σπαταλούν τα παιδιά για την απομνημόνευση θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στην καλλιέργεια άλλων δεξιοτήτων; Για παράδειγμα, δεξιότητες αναζήτησης, ανάλυσης και σύνθεσης πληροφοριών, κριτικής σκέψης, διαλόγου; Μήπως θα μπορούσαμε να διδάξουμε Γεωγραφία με έναν τρόπο που θα ήταν πράγματι ελκυστικός για όλους; Που θα επιβράβευε την περιέργεια των μαθητών και την έμφυτη επιθυμία τους να ανακαλύψουν τη γνώση; Μήπως το μυστικό κρύβεται στο να αξιοποιήσουμε δημιουργικά πλέον όλη αυτή τη δύναμη της πληροφορίας που μας παρέχει απλόχερα ο 21ος αιώνας; Προβληματίζομαι…
Δεν θα κρύψω οτι πολλοί από αυτούς τους προβληματισμούς μου γεννήθηκαν όταν ανακάλυψα μια σελίδα στο Facebook με τίτλο “Η Γεωγραφία είναι πολύ κουλ“. Πίσω από αυτό το… πιασάρικο όνομα, κρύβεται ένας τύπος ή μία τύπισσα αγνώστου ταυτότητας που ξετρυπώνει τις πιο απίστευτες πληροφορίες για κάθε γωνιά του πλανήτη και τις μοιράζεται με τους ακόλουθους της σελίδας. Ένας άνθρωπος που ξεκάθαρα αγαπά τη γνώση, αλλά και ξέρει να τη μεταδίδει με έναν τρόπο τόσο μακριά από τον “παραδοσιακό” τρόπο διδασκαλίας του αντίστοιχου μαθήματος στα σχολεία. Βλέποντας όλα αυτά τα εκπληκτικά μέρη, μαθαίνοντας όλες αυτές τις εκπληκτικές πληροφορίες, αλλά και διαπιστώνοντας την απίστευτη ανταπόκριση που έχουν στο -ομολογουμένως μεγάλο- κοινό της σελίδας, δεν μπορώ παρα να μη συλλογιστώ: γιατί να μην είναι τόσο κουλ και η Γεωγραφία του σχολείου;;;;
Το φετινό καλοκαίρι ο άνθρωπος πίσω από την εν λόγω σελίδα σε συνεργασία με τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφόρησε μάλιστα και δύο “ακτίβιτι μπουκς”, ένα για μικρά κι ένα για… μεγάλα παιδιά. Δύο βιβλία που δεν μοιάζουν με κανένα άλλο βιβλίο Γεωγραφίας, τόσο έξυπνα και διασκεδαστικά, όσο και γεμάτα ευκαιρίες για μάθηση.
Και τα δύο βιβλία περιλαμβάνουν δραστηριότητες που σε ενθαρρύνουν να ψάξεις και να μάθεις. Καμία γνώση δεν θεωρείται δεδομένη για το συγγραφέα, ούτε και θέλει ποτέ να σε κάνει να νιώσεις “αγεωγράφητος”. Ίσα -ίσα, κυριαρχεί η φιλοσοφία του “ο,τι δεν ξέρεις, γκούγκλαρέ το!” που προσωπικά μου αρέσει πολύ!
Δεν νομίζω οτι υπάρχει παιδί που δεν θα περάσει ωραία με ένα τέτοιο ακτιβιτι μπουκ! Είναι όμως εξίσου απολαυστικά και για τους μεγάλους. Μια ευκαιρία για να μάθουμε Γεωγραφία περνώντας καλά και, γιατί όχι, αναθεωρώντας και τα συναισθήματά μας για ένα μάθημα που ενδεχομένως να είχαμε μισήσει στο σχολείο.
Ελπίζω να σας άρεσε η σημερινή παρουσίαση. Θα χαρώ να διαβάσω και τα δικά σας σχόλια πάνω στο συγκεκριμένο θέμα και να ανταλλάξουμε απόψεις.
Τα λέμε σύντομα,
Αθηνά